Faktorant – definicja, rola i znaczenie w faktoringu

W dzisiejszym artykule na blogu odpowiadamy na pytanie, które coraz częściej pojawia się w rozmowach o faktoringu: faktorant kto to jest? Choć termin ten może brzmieć nieco technicznie, jego znaczenie i rola w obrocie gospodarczym są bardzo istotne. W artykule wyjaśnimy kim jest faktorant, jakie ma prawa i obowiązki, w jakich branżach występuje najczęściej oraz jak wygląda jego współpraca z faktorem.

Kim jest faktorant w kontekście umowy faktoringowej?

Faktorant to podstawowy uczestnik umowy faktoringowej. Jest to przedsiębiorca, który decyduje się na sprzedaż swoich nieprzeterminowanych wierzytelności (czyli faktur z odroczonym terminem płatności) firmie faktoringowej, zwanej faktorem. W praktyce oznacza to, że faktorant otrzymuje środki za wykonaną usługę czy sprzedany towar natychmiast, zamiast czekać nawet 90 dni.

Jakie obowiązki spoczywają na faktorancie?

Faktorant musi przede wszystkim dostarczyć faktorowi kompletne i prawdziwe informacje dotyczące faktur oraz kontrahentów. Ma obowiązek przekazywania faktur nieprzeterminowanych oraz monitorowania sytuacji finansowej swoich odbiorców. W przypadku faktoringu z regresem może być zobowiązany do zwrotu środków, jeśli kontrahent nie opłaci faktury.

Jakie prawa przysługują faktorantowi w umowie faktoringowej?

Faktorant ma prawo do szybkiego finansowania faktur, dostępu do platformy zarządzania należnościami oraz wsparcia doradczego. Może korzystać z usług dodatkowych takich jak monitoring należności czy windykacja. W umowie mogą być przewidziane również możliwości negocjowania warunków współpracy.

W jakich sytuacjach faktorant może skorzystać z faktoringu?

Faktoring może być stosowany zarówno w sytuacjach kryzysowych (spadek płynności finansowej, potrzeba szybkiego dostępu do gotówki), jak i strategicznych (rozwój firmy, inwestycje, pozyskiwanie nowych kontraktów). Faktorant korzysta z faktoringu, by utrzymać płynność finansową, zminimalizować ryzyko zatorów płatniczych czy skorzystać z rabatów za szybsze płatności u dostawców.

Jakie dokumenty musi dostarczyć faktorant?

Najczęściej wymagane dokumenty to:

• faktury z odroczonym terminem płatności,
• potwierdzenie wykonania usługi lub dostawy towaru,
• dane kontrahenta,
• pliki JPK i wyciągi bankowe (np. za ostatnie 6 miesięcy),
• czasem umowa z kontrahentem lub dodatkowe zabezpieczenia (w przypadku wyższego ryzyka).

Jakie są korzyści dla faktoranta wynikające z faktoringu?

Najważniejsze korzyści dla faktoranta wynikające z faktoringu to:

• poprawa płynności finansowej,
• możliwość planowania inwestycji,
• brak konieczności zaciągania kredytu,
• możliwość oferowania dłuższych terminów płatności swoim klientom,
• wzrost konkurencyjności na rynku.

Czym różni się faktorant od faktora?

Faktorant to firma, która sprzedaje swoje wierzytelności, natomiast faktor to podmiot, który je nabywa i wypłaca środki. To faktor przejmuje ryzyko (w przypadku faktoringu bez regresu) lub zarządza wierzytelnością (z regresem). Faktorant zyskuje gotówkę, a faktor dochodzi należności od kontrahenta.

Porównanie obowiązków faktoranta i faktora

Obowiązki	Faktorant	Faktor
Wystawianie faktur	Wystawia faktury z odroczonym terminem płatności	Nie dotyczy
Przekazywanie danych	Przekazuje faktorowi dane kontrahentów i dokumenty finansowe	Analizuje i weryfikuje otrzymane informacje
Zgłaszanie faktur	Zgłasza faktury do finansowania	Ocena faktury, decyzja o wypłacie środków
Monitorowanie płatności	Śledzi płatności kontrahenta (jeśli wymagane)	Może prowadzić monitoring płatności i działania windykacyjne
Zwrot środków (z regresem)	Może być zobowiązany do zwrotu środków, jeśli kontrahent nie zapłaci	Dochodzi należności od faktoranta w przypadku regresu
Informowanie kontrahenta	Informuje (lub nie) kontrahenta o cesji w zależności od rodzaju faktoringu	Przeprowadza notyfikację, jeśli faktoring jest jawny
Współpraca i komunikacja	Współpracuje z faktorem, odpowiada na zapytania, aktualizuje dane	Zapewnia wsparcie, doradza, utrzymuje komunikację z faktorantem

Jak wygląda współpraca między faktorantem a faktorem?

Współpraca między faktorantem a faktorem opiera się na wzajemnym zaufaniu, przejrzystości i skutecznej komunikacji. W praktyce oznacza to regularny kontakt pomiędzy faktorantem a faktorem, często za pośrednictwem dedykowanych platform online, które umożliwiają zarządzanie wierzytelnościami w czasie rzeczywistym. Faktorant zgłasza fakturę do finansowania, dołączając odpowiednie dokumenty potwierdzające wykonanie usługi lub dostawę towaru. Faktor analizuje jej poprawność, ocenia ryzyko i podejmuje decyzję o wypłacie środków, które trafiają na konto faktoranta zazwyczaj w ciągu 24 godzin. Następnie monitoruje on terminowość płatności ze strony kontrahenta, często wspomagając się narzędziami do automatycznego przypominania o zapłacie.

Czy faktorant ponosi ryzyko niewypłacalności kontrahenta?

Faktorant może ponosić ryzyko niewypłacalności kontrahenta. To zależy od rodzaju umowy:

• faktoring bez regresu – ryzyko ponosi faktor,
• faktoring z regresem – ryzyko wraca do faktoranta.

Dlatego ważne jest, by odpowiednio dobierać partnerów i znać kondycję finansową kontrahentów.

W jakich branżach najczęściej występuje rola faktoranta?

Faktoring popularny jest m.in. w:

• transporcie – gdzie firmy przewozowe często wystawiają faktury z 30- lub 60-dniowym terminem płatności, a jednocześnie ponoszą codzienne koszty operacyjne, takie jak paliwo, opłaty drogowe czy wynagrodzenia kierowców (czytaj więcej: faktoring dla transportu),
• budownictwie – w szczególności przy realizacji kontraktów z jednostkami samorządu terytorialnego (JST), gdzie typowy jest system zaliczkowo-końcowy i wypłata większości środków następuje dopiero po zakończeniu inwestycji,
• produkcji – w której firmy muszą najpierw zakupić materiały i ponieść nakłady na produkcję, zanim otrzymają zapłatę od klienta, co często trwa kilka tygodni lub miesięcy,
• handlu hurtowym i detalicznym – gdzie faktury są wystawiane na duże sumy i terminy płatności są negocjowane indywidualnie z odbiorcami, co powoduje konieczność utrzymania dużego kapitału obrotowego,
• usługach profesjonalnych – np. marketingowych, IT, konsultingowych czy księgowych, gdzie często występują usługi B2B z odroczonym terminem zapłaty, a koszty pracy i oprogramowania są stałe.

W praktyce z faktoringu korzystają także agencje eventowe, firmy instalacyjne, importerzy czy dystrybutorzy – wszędzie tam, gdzie zachodzi potrzeba szybkiego dostępu do środków zamrożonych w fakturach.

Jakie są najczęstsze błędy popełniane przez faktorantów?

Najczęstsze błędy popełniane przez faktorantów to:

• zgłaszanie przeterminowanych faktur,
• brak znajomości sytuacji finansowej kontrahentów,
• podpisywanie umów z zakazem cesji wierzytelności,
• niemonitorowanie terminowości płatności,
• nieprawidłowe dokumenty dostarczone do faktora.

Czy faktorant może zrezygnować z umowy faktoringowej?

Faktorant może zrezygnować z umowy faktoringowej, jednak warunki rezygnacji zależą od zapisów umowy. Warto zwrócić uwagę na okres wypowiedzenia, ewentualne kary umowne oraz konieczność rozliczenia już wypłaconych środków.

Najczęściej zadawane pytania o faktoranta

Zapraszamy do sekcji najczęściej zadawanych pytań o faktoranta.

Kim jest faktorant i jakie są jego główne zadania?

Faktorant to firma, która chce otrzymać szybciej pieniądze za swoje faktury. Głównym zadaniem jest wystawianie rzetelnych dokumentów i kontakt z faktorem.

Czy faktorant musi mieć zdolność kredytową?

Faktorant nie musi mieć zdolności kredytowej, decydująca jest sytuacja kontrahenta, nie samego faktoranta. To od wypłacalności kontrahenta zależy decyzja faktora.

Jakie zobowiązania ma faktorant wobec faktora?

Zobowiązania faktoranta wobec faktora to przede wszystkim prawdziwość dokumentów, terminowe zgłaszanie faktur, współpraca przy odzyskiwaniu należności (jeśli umowa tego wymaga).

Czy faktorant może mieć więcej niż jednego faktora?

Faktorant może mieć więcej niż jednego faktora, choć należy poinformować o tym każdego z nich i unikać zdublowanego finansowania tej samej faktury.